Dit zijn de bordesfoto’s door de jaren heen

Een nieuw kabinet betekent een nieuwe bordesscène. Morgen verschijnen koning Willem-Alexander, minister-president Schoof en de ministers traditiegetrouw op de trappen van Paleis Huis ten Bosch voor dit bijzondere fotomoment. De eerste bordesfoto werd genomen in 1971 en sindsdien wordt de nieuwe regering op deze manier gepresenteerd. We gaan er een aantal bij langs.

Al voor 1971 werden ministers soms gefotografeerd op de trappen van het paleis na beëdiging, maar dan zonder staatshoofd. Bijvoorbeeld in 1959, toen de heren van kabinet De Quay zich presenteerden met een jacquet, hoge hoed en dezelfde krijtstreep pantalon. Opvallend: er staan maar acht ministers op de foto, terwijl kabinet De Quay er veertien had. Daaruit blijkt dus wel dat het geen officiële bordesfoto was.

Ontstaan bordesscène
Sinds 1971 kennen we de bordesscène zoals die nu is. Met de toenemende publieke belangstelling voor de politiek door de komst van de televisie, besloot men dat het een goed moment was om de nieuwe regering op deze manier te presenteren. Sindsdien is het moment op de trappen niet meer weg te denken. De benaming bordesfoto is echter onjuist, omdat de ministers niet op het bordes staan, maar op de trappen naar het bordes.

Opstelling
Voor de opstelling op die trappen is een heel protocol opgesteld. Het staatshoofd staat in het midden met aan de rechterzijde de premier en aan de linkerzijde de vicepremier. Als er meer vicepremiers zijn, komen die op volgorde van partijgrootte naast het staatshoofd te staan. De opstelling van de andere ministeries is afhankelijk van wanneer ze zijn opgericht. Hoe ouder het ministerie is, hoe centraler de daarvoor aangestelde minister op de trap staat. De ministers van nieuwere departementen of zonder portefeuille staan aan de buitenkant van de eerste rij of op de tweede rij.

Kledingvoorschrift
In de beginjaren omringden enkel mannen het staatshoofd. Door de jaren heen kwamen hier steeds meer vrouwen bij. Voor mannen was een duidelijk kledingvoorschrift: een donker pak. Voor vrouwen was dit echter niet het geval. Dat leidde nog weleens tot commotie, want vrouwelijke ministers mochten niet meer opvallen dan de koningin. En dus was het not done om dezelfde of een fellere kleur kleding te dragen. De koningin moest er immers optisch uit springen.

Paleis Huis ten Bosch
In principe wordt de foto van de nieuwe regering altijd op de trappen van Paleis Huis ten Bosch gemaakt, met uitzondering van een aantal keer dat dit paleis in de stijgers stond, het weer te slecht was en in 2022 toen de ministers anderhalve meter afstand moesten houden vanwege covid. Toen week men uit naar Paleis Noordeinde waar meer ruimte was en verspreidden de koning en ministers zich over de trappen.